Strategia 4F zwana także strategią przetrwania psa wywodzi się z języka angielskiego od 4 zachowań, które może prezentować pies w sytuacji silnego stresu. Są to flight, fight, freeze oraz flirt. Na początku zachowania te są intuicyjne jednak z czasem mogą stać się wręcz odruchowe ponieważ prezentując dane zachowanie źródło zagrożenia zniknie. Pies będzie więc to zachowanie powtarzał. To jaką strategię wybierze pies zależy od kilku czynników tj.: stan emocjonalny, wcześniejsze doświadczenia, genetyka, stan zdrowia lub sytuacja w jakiej znalazł się pies (np. bardzo mocno ograniczona przestrzeń). Psy prezentują strategie przetrwania nie tylko w odniesieniu do innego psa ale także do człowieka albo jakiejkolwiek sytuacji której nie znają i której się boją.
Flight (ucieczka)
Jest to najczęściej wybierana strategia przez psa, ponieważ jest ona najbezpieczniejszym rozwiązaniem gdyż w odróżnieniu od ataku nie zmniejsza szans na przetrwanie w środowisku. Celem tej strategii jest zwiększenie dystansu i tym samym oddalenie bodźca, który powodował zagrożenie. A co w sytuacji gdy pies nie ma możliwości ucieczki? Często ta strategia jest mocno utrudniona poprzez np. trzymanie psa na smyczy i uniemożliwienie mu także naturalnej komunikacji. Zdarza się, że właściciel czworonoga nieświadomie wrzuca go w zbyt trudną sytuację np. ominięcie innego psa w bardzo bliskiej odległości i uniemożliwia mu ucieczkę lub odejście z tej sytuacji poprzez zablokowanie zwierzęcia smyczą.
Fight (walka)
W takiej sytuacji pies wybiera kolejną strategię czyli walkę. Zachowaniom agresywnym mogą towarzyszyć uczucia takie jak złość, frustracja ale wiele psów atakuje zwykle ze strachu. Jeżeli prezentując takie zachowanie uda się uniknąć zagrożenia to występuje uczucie ulgi, które jest bardzo silnym wzmocnieniem agresji wśród psów. Psy bardzo łatwo generalizują takie zachowania i zaczynają wybierać taką strategię w coraz większej ilości różnych innych sytuacji. Strategię tę bardzo często obserwujemy podczas spacerów, gdy krótka i napięta smycz uniemożliwia ucieczkę, pies zaczyna się wyrywać do innego psa zajadle szczekając, pokazując wszystkie zęby. Jest to przeważnie zachowanie demonstracyjne mające na celu oddalenie przeciwnika. Pies uczy się, że jego zachowanie przyniosło zamierzony efekt.
Flirt (flirt)
O flircie mówimy, gdy pies w sytuacji stresowej zaczyna prezentować zachowania szczenięce takie jak kładzenie się na brzuchu, merdanie ogonem czy podskakiwanie. Wiele osób interpretuje takie zachowania jako zaproszenie do zabawy, pies jednak w takiej sytuacji przeżywa silny stres. Stara się w ten sposób pokazać, że jest tylko bezbronnym małym pieskiem. Inny pies, widząc szczenięce zachowania zostawia naszego psiaka w spokoju. Zdarza się też, że dla obcego psa takie zachowanie może być irytujące i w efekcie prowadzić do agresji. Czasem, bardzo intensywny flirt, bywa również sposobem na uzyskanie większej przestrzeni i odsunięcie od siebie bodźca.
Freeze (zamieranie w bezruchu)
Strategia ta polega na zastygnięciu psa w bezruchu w celu przeczekania niebezpiecznej sytuacji. Tę strategię wybierają psy bardzo często podczas wizyt u weterynarza lub groomera. Właściciele czworonogów myślą zazwyczaj, że ich pupil jest po prostu bardzo grzeczny a tymczasem zwierzę przeżywa ogromny stres i potrzebuje naszego wsparcia. Często ze strategii zamrożenia pies przechodzi w inną strategię np. walkę albo ucieczkę jeśli stwierdzi, że zagrożenie się nie oddaliło. Strategie się ze sobą przeplatają bo tak komunikują się psy.
Zwykle trudno rozpoznać, czy to co widzimy faktycznie jest zabawą, grzecznym zachowaniem lub czy nie jest to właśnie jedna ze strategii przetrwania. Warto więc skonsultować dane zachowanie z behawiorystą lub trenerem psów aby uniknąć w przyszłości przykrych konsekwencji.